ŞEHİDİMİZ HAVA PİLOT ASTEĞMEN MESUT KORAY KUZUCUOĞLU


Tarihimizde Refah faciası olarak bilinen olayda Şehit düşen Mesut Koray Kuzucuoğlu, Müşküleli Hoca İsmail Efendi'nin oğludur. Cami imamı olan Hoca İsmail Efendi, yıllarca Orhangazi ve İznik ilçelerinde görev yapmıştır. İmamlık görevinin yanında okuma-yazma ve matematik dersleri vererek halka hizmet etmeye çalışmıştır.



Mesut Koray, 1918 yılında İznik'te doğmuş. İlkokulu İznik'te okumuş, fakat o zamanlar İznik'te ortaokul olmadığından, ortaokul tahsilini Bilecik'de almıştır. Çok çalışkan ve gayretli bir öğrenci olan Mesut Koray,, Bursa Işıklar Askeri lisesini bitirerek Kara Harp Okulu'na gitmiş ve 1941 yılında derece ile, 5. olarak bitirmiştir.



O yıllar II. Dünya Savaşı'nın sıcak etkilerinin ülkemizde hissedilmeye başlandığı yıllardır.

1939 yılında, savaş başlamadan önce İngiltere’ye 4 Denizaltı ve 4 Muhrip sipariş edilmiştir. Aynı yıl kızağa konulan denizaltıların 1941 yılında inşalarının tamamlanması aşamasında; çıkış deneyimlerine nezaret edecek subaylar ile bu gemileri teslim almak üzere görevlendirilen Subay, Astsubay ve Er’lerin Mersin’den deniz yolu ile İskenderiye’ye, oradan da Afrika üzerinden İngiltere’ye gitmeleri planlanmıştır.

Bu durum karşısında; “Barzılay ve Benjamen Vapur Kumpanyası”na ait “Refah Şilebi” kiralanır.

İzzet Dalkıran'ın kaptanlığını yaptığı ve 28 mürettebatı bulunan Refah Şilebi, 16 Haziran 1941 günü İstanbul'dan Mersin'e hareket eder.



Mersine ulaşan Refah’ın güvertesine ve bordalarına, savaşta tarafsız olduğumuzdan, Türk Bayrağı bandajı yapılmış ve bu bayraklar reflektörlerle aydınlatılmıştır.

Gemi hareket etmeden evel şilebe bir İngiliz subayı biner. “İrtibat Subayı” olduğu söylenen bu subay, Refah'ın kaptanı İzzet Dalkıran'ın belirlediği rotayı değiştirerek, yeni bir rota verir. Verilen rota, bir mayın tarlası haline gelen Akdeniz'in tam ortasındadır.

İşte bu ortamda, Refah Gemisi ile gidecekler arasında Mesut Koray da bulunmaktadır. Teğmen Mesut, Kara Harp Okulu'nu 1941 yılında bitirip, Teğmen rütbesiyle başka bir görev yerine gitmeden, Kanada'da pilot yetiştirilmek üzere seçilen en başarılı arkadaşlarıyla, Refah Şilebi ile yola çıkmalarına karar verilmiştir.

Teğmen Mesut, şilebin batırıldığı 23.06.1941 gününden bir gün önce yakınlarıyla vedalaşabilmek için Adana Merkez Karakol Komutanı olan J. Başgedikli abisi Ahmet Hamdi Kuzucuoğlu'nun (Müşküleli İstiklal Savaşı Mücahidi) yanına Adana'ya gelmiştir. Vedalaşırken de nişanlandığı müjdesiyle onları sevindirmek ister. Ertesi gün ayrılık vakti geldiğinde, Mersin' e uğurlamaya yeğeni Nevzat, dayısı Fethi Kaner Bey ile birlikte gitmiştir. Akşama doğru, Mersin'de limanda amcasıyla vedalaşıp, onu yolcu eden Nevzat Kuzucuoğlu ile dayısı, birlikte Adana'ya dönmüştür.

23 Haziran 1941 günü, saat: 17.30'da, Refah şilebi, Mersin Limanı'ndan hareket eder. Saatler: 22.30'u gösterirken, gemi, korkunç bir patlama ile sarsılır. Bordasına yediği torpille, tam ortasından ikiye bölünür.

Refah şilebi, 4 saat süreyle su üstünde kaldıktan sonra, tam ortasından ikiye bölünerek, donanmanın kıymetli denizaltıcılarını, hava kuvvetlerinin müstakbel pilotlarını ölüme götürür.

Filikaya binen 28 kişi ise, tam 20 saat 9 dakika süren bir yolculuktan sonra, 24 Haziran Pazartesi, saat: 19.10'da, Karataş Feneri yakınlarında karaya ayak basarlar. Türkiye, acı gerçeği öğrendiğinde, askeri uçaklar havadan, motorlar denizden kazazede aramaya başlar. 15 deniz subayı, 16 Hava Harp Okulu öğrencisi, 48 denizaltı astsubayı, 63 deniz eri ile 25'i gemi mürettebatından olmak üzere, toplam 167 kişi şehit düşmüştür.



Mesut Koray ise, bir arkadaşıyla birlikte kalaslara tutunarak suyun üzerinde bir süre kalabilmiş, uzun süren bu bekleyişin ardından köpekbalıklarının saldırısı sonucu şehit düşmüştür. Kazadan kurtulabilen yanındaki arkadaşının anlatımıyla:

"Mesut ile birlikte suya atlayıp, kalaslara tutunduk ve yüzerek olay yerinden uzaklaşırken, ileride bir kara gözüktü, Mesut iyi yüzücü olduğu için kalası bırakıp gözüken kara'ya doğru yüzmeye başladı. Ama ben iyi yüzme bilmediğimden kalastan ayrılamamıştım. Fakat bizim ay ışığında kara olarak gördüğümüz, meğer Köpekbalığı Sürüsü imiş. Mesut'u parçaladılar. Zaten bu arada halsizlikten bayılmışım. Gözlerimi açtığımda ise sahilde buldum kendimi ki bu arada Karataş'a çıkmışım. Ama ne yazık ki kader arkadaşımı yitirmiştim.''

Evlatlarını yitirmenin verdiği acı, Müşküle ve İznik'i yasa boğar.

İtalyan Deniz Kuvvetleri tarafından yayımlanan II. Dünya Savaşı’na ait bir raporda ve son zamanlarda bulunan bazı İtalyan ve Alman belgeleri ise, Refah’ın İtalyan bandıralı ve ‘Ondina’ adlı denizaltı tarafından batırıldığı iddialarını güçlendirmiştir.

Diğer Refah Şehitleri gibi bir kabri bulunmayan Şehit Mesut Koray'ın ismi, Mersin'deki Refah Şehitleri anıtında yaşatılmaktadır.



Yazının hazırlanmasında Kenan Yeşilyurt'un araştırmalarından; Targan Kuzucuoğlu, Mesut Koray Kuzucuoğlu ve İzzettin Kuzucuoğlu'nun verdiği bilgilerden yararlanılmıştır.